IFD leert studenten slimmer, duurzamer en goedkoper bruggen bouwen
Industrieel, flexibel en demontabel (IFD) bouwen is een slimme en duurzame methode om bruggen te ontwerpen en te bouwen. Op deze manier werken maakt de gigantische opgave om de komende decennia bijna 40.000 Nederlandse bruggen te vervangen een stuk gemakkelijker. Drie experts leggen uit waarom en hoe belangrijk het is om studenten daarbij te betrekken.
IFD staat voor werken met gestandaardiseerde interfaces (verbindingsstukken) die in de fabriek gemaakt worden. Elke brug kan er nog steeds anders uitzien, maar omdat alle koppelstukken hetzelfde zijn, zijn ze veel efficiënter te maken. Zo kan de brug gemakkelijk aangepast en daardoor hergebruikt worden. Het werkt eigenlijk net als legostenen.
Onderzoek van het Economisch Instituut wijst uit dat tot 15 procent kan worden bespaard op de bouw- en onderhoudskosten van bruggen en dat de bouwtijd en de verkeershinder kan worden beperkt. Bovendien vallen de CO2-emissies lager uit in vergelijking met de bestaande werkwijzen. IFD maakt de bouw en het onderhoud van bruggen en viaducten efficiënter, duurzamer, circulair en kostenbesparend.
NTA alleen is niet genoeg
Bij NEN zijn de afgelopen jaren twee NTA’s (Nederlandse Technische Afspraken) voor IFD ontwikkeld door belanghebbenden uit de Grond-, Weg- en Waterbouw. Deelname van overheden en wegbeheerders tot ingenieursbureaus en onderwijsinstellingen zorgden voor breed gedragen afspraken. NTA 8085 beschrijft eisen en aanwijzingen voor het ontwerpen en bouwen van vaste bruggen en viaducten. NTA 8086 gaat over IFD-bouw van beweegbare bruggen.
De betrokken partijen zijn blij met de NTA’s, maar vonden het niet genoeg. Alexander Bletsis, adviseur innovatie van de provincie Noord-Holland en initiatiefnemer van IFD, legt uit: ‘Afspraken zoals NTA’s, zijn niet meer dan kennis uit de sector vastgelegd voor eenduidige toepassing. Alle betrokkenen uit de branche, kennisinstellingen en overheden willen natuurlijk dat zoveel mogelijk mensen en organisaties gebruik gaan maken van standaarden voor IFD-bouwen en zich het gedachtegoed eigen maken. Daarom haken we aan bij het onderwijs, want daar zitten de ingenieurs en ontwerpers van de toekomst.’
‘Alle betrokkenen uit de branche, kennisinstellingen en overheden willen natuurlijk dat zoveel mogelijk mensen en organisaties gebruik gaan maken van afspraken voor IFD-bouwen en zich het gedachtegoed eigen maken. Daarom haken we aan bij het onderwijs, want daar zitten de ingenieurs en ontwerpers van de toekomst.’
Alexander Bletsis, adviseur innovatie provincie Noord-Holland en initiatiefnemer van IFD
Maatschappelijke verantwoordelijkheid
Overheden zijn eigenaar van de publieke infrastructuur waar bruggen onder vallen. Veel bruggen zijn de komende jaren aan onderhoud of vervanging toe. Alexander: ‘TNO heeft berekend dat er per jaar zo’n drie miljard euro gemoeid is met instandhouding van de civiele infrastructuur en dat bedrag wordt alleen maar hoger. Dat geld willen we zo efficiënt mogelijk besteden. Omdat we ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben om bij te dragen aan de klimaatdoelstellingen, zijn wij gebaat bij duurzame en circulaire bouw. Verder vinden wij het als overheid belangrijk om betrokken te zijn bij het stimuleren van onderwijs en kennisdeling. Door IFD op de kaart te krijgen in het onderwijs worden studenten klaargestoomd voor de arbeidsmarkt.’
Studenten voorbereiden
Emile Hoogterp is technisch directeur van Ingenieursbureau Westenberg en nauw betrokken bij de ontwikkeling van de NTA’s voor IFD-bouwen. Ook hij stond aan de wieg van de onderwijsmodule voor de opleiding Civiele Techniek. Deze is doorontwikkeld door enkele partijen die ook meewerkten aan de NTA’s. 'Wij merkten dat veel studenten bezig zijn met duurzaamheid. Dat wordt ook steeds belangrijker. Denk maar aan Platform CB’23, een platform dat samen met NEN werkt aan nationale, bouwsectorbrede afspraken over circulair bouwen voor 2023. Ook in de klimaatafspraken staat circulair bouwen hoog op de agenda. Daar krijgen de studenten van nu allemaal mee te maken als ze straks aan het werk gaan.'
De onderwijsmodule bestaat uit een gastcollege en is meestal verbonden aan een praktijkopdracht, zodat de studenten ook echt met de materie aan de slag kunnen. Emile legt tijdens zijn gastcolleges uit wat het belang is om duurzamer te bouwen. Hij legt uit wat het klimaatakkoord op het gebied van circulariteit en CO2/MKI-uitstoot betekent voor de bouw, vertelt over de bruggenbank (een marktplaats voor bruggen) en er is natuurlijk ruim aandacht voor het IFD-bouwen. Vervolgens worden diverse materialen met elkaar vergeleken en wordt door middel van een multicriteria analyse gekeken welk type brug, welk type materiaal en welke bouwmethode het beste gekozen kan worden in een bepaalde situatie.
Enorme invloed
Tristan Welmers, docent van het vak levenscyclus op hogeschool Windesheim in Zwolle, is blij met de onderwijsmodule. ‘Levenscyclus is een vak dat gaat over duurzaamheid. Ik ben altijd op zoek naar wat er actueel is in duurzaamheidsland. Belangrijk, want onze studenten gaan straks bouwen aan de infrastructuur en hebben dan een enorme invloed op duurzaamheid. Omdat IFD-bouwen een duurzame manier van bouwen is, leent die methode zich er goed voor om aandacht aan te besteden in het vak Levenscyclus.'
Dat mensen uit de praktijk zelf een gastcollege komen geven, is belangrijk. Tristan: ‘Ik zou met een goede voorbereiding die les best zelf kunnen geven, maar deze gastdocent zit veel dieper in de materie. En omdat hij zelf uit het bedrijfsleven komt, kan hij vanuit de praktijk vertellen, dat vinden de studenten heel erg gaaf.’
NTA toepassen
Voor NEN is de onderwijsmodule een goede manier om studenten met normalisatie in aanraking te laten komen. Tristan: ‘Studenten vinden het spannend om te leren over nieuwe manieren van ontwerpen van bruggen. Daarbij komen ook de NTA’s aan de orde. Die zijn gemaakt om uniforme afspraken te hebben over IFD-bouwen, want anders gaat het niet werken.’ Dat de studenten in de les ook informatie meekrijgen over de NTA’s, maakt dat ze er bekender mee worden en gelijk de toepassing ervan zien. Hierdoor krijgen ze meer inzicht in hoe NTA’s, normen en normalisatie kunnen helpen om efficiënter en duurzamer te ontwerpen en bouwen.
IFD-bouw in onderwijs
De Cruquiusbrug tussen Hoofddorp en Heemstede in Noord-Holland is de eerste echte ‘IFD-brug’ en staat in de startblokken om gebouwd te worden. ‘In al onze uitvragen voor aanbesteding van nieuwbouw of renovatie van bruggen is IFD-bouw inmiddels een vereiste’, laat Alexander weten. Ook voor het onderwijs zijn veel plannen. Alexander en Emile begeleiden, net als andere betrokkenen, afstudeeropdrachten van studenten die met de methode werken. De onderwijsmodule is volop in ontwikkeling en zal steeds verder uitgebreid worden, zowel voor vakonderwijs, MBO, HBO en WO.
Er zijn contacten met diverse universiteiten om jonge wetenschappers te stimuleren om onderzoek te doen en zo het IFD-gedachtegoed verder uit te diepen. Het is ook de bedoeling om IFD-bouwen uiteindelijk in de curricula van de opleidingen te krijgen, zodat het standaard onderdeel van de opleiding wordt.
Meer weten?
NEN is niet alleen betrokken bij de onderwijsmodule van IFD-bouwen, we geven ook workshops, gastcolleges en presentaties over ons werk. Ben je geïnteresseerd in de gastcolleges over IFD-bouw, of over andere onderwerpen uit de wereld van normalisatie, neem dan contact op met NEN, Arnoud Muizer, e-mail onderwijs@nen.nl. Of lees meer op nen.nl/onderwijs.